Lecznicze właściwości żurawiny

Lecznicze właściwości żurawiny.

Żurawina to wiecznie zielone krzewy z małymi, czerwonymi i cierpkimi owocami, które kiedyś rosły na torfowiskach i w bagiennych lasach Europy północnej i wschodniej, a także na Syberii, w Kanadzie i na północy Stanów Zjednoczonych. W Polsce spotykana jest dziko rosnąca żurawina błotna (Vaccinium oxycoccus) głównie w Puszczy Knyszyńskiej, Białowieskiej, lasach biłgorajskich i na Pomorzu Zachodnim, charakteryzuje się cienką skórką. Gatunkiem uprawnym, występującym rdzennie na północy kontynentu amerykańskiego jest żurawina wielkoowocowa (Vaccinium macrocarpon), owalna o grubej, mięsistej skórze. Oba te gatunki mają czerwone owoce o charakterystycznym kwaśnym smaku.

Medycyna ludowa Polski od dawna doceniała dobrodziejstwo Żurawiny. Jej owoce stanowiły istotny dodatek w codziennej diecie, wpływając na poprawę ich stanu zdrowia. Stare przekazy podają, że walory smakowe i zdrowotne żurawiny znane były nawet już starożytnym Słowianom, a północnoamerykańskim Indianom żurawinę zalecali szamani. W niektórych regionach Polski dodawano ją do kwaszenia kapusty, aby zapobiec rozwojowi nieprawidłowej flory bakteryjnej w procesie kwaszenia. Owoce żurawiny, ze względu na wysoką zawartość silnego antyoksydantu kwasu benzoesowego i kwasu cytrynowego (doskonałe naturalne konserwanty pochodzące z przyrody), mogą być przez kilka miesięcy przechowywane w stanie surowym, zalane wodą. Takie silnie konserwujące składniki naturalne (kwas benzoesowy i kwas cytrynowy), stosowane są także, jako naturalne konserwanty do najlepszych produktów naturalnych np. wykorzystuje się je do produktów najwyższej jakości z zachowaniem biologicznie czynnych składników leczniczych. Nasze babcie również do konserwacji mięs, warzyw czy mleka stosowały różne rośliny (liście czarnej porzeczki, winogrona czy kminek) o silnych składnikach antyoksydacyjnych, czyli przedłużających żywotność produktów spożywczych. Przez wieki stosowano żurawinę w leczeniu przykrych dolegliwości pęcherza, anginy, schorzeń reumatycznych, przeziębień, przy problemach z żołądkiem, jelitami i trzustką.

Dopiero jednak współczesny świat umożliwił przeprowadzenia szczegółowych badań nad właściwościami żurawiny, a oficjalne oświadczenie amerykańskich naukowców potwierdzające zbawienne właściwości tego owocu, sprawiło, że tzw. medycyna oficjalna zaczęła traktować żurawiną naprawdę poważnie. Tak, więc nasuwa się jeden wniosek, żurawina czy to świeża, czy to suszona, czy też w postaci soku, jest owocem pełnym wartości odżywczych, korzystnie wpływających na zdrowie i urodę.

Żurawiny, podobnie jak wszystkie inne owoce z tej samej rodziny, zawierają kwasy fenolowe i flawonoidy,
a antocyjaniny – odpowiedzialne za charakterystyczny niebieskawy kolor lub głęboką czerwień – stanowią dominującą ich grupę. Niektóre z owoców z tej grupy, tak jak żurawiny, zawierają także skondensowane taniny, zwane proantocyjaninami, które wykorzystywane są, jako środek ściągający i przeciwzapalny
w medycynie. Owoce żurawiny są także bogatym źródłem witaminy C, A, B1, B2, PP, pektyn, błonnika, węglowodanów, żelaza, wapnia, magnezu, fosforu, potasu, jodu oraz substancji wspomagających organizm w walce z grypą i infekcjami. Naukowo potwierdzona także zostało, że żurawiny to jedno z najbogatszych źródeł polifenoli (przeciwutleniaczy) zapobiegających chorobom nowotworowym. Poniżej podajemy orientacyjny wykaz wartości odżywczych żurawiny:

Woda, tłuszcze, węglowodany, białka (g/100 gram żurawiny):
Woda: 87,3 g. Tłuszcze: – g. Białka: 0,35 g. Węglowodany: 9,9 g.
KJ = 200

Witaminy (mg/100 gram żurawiny):
B1: 0,03 mg. B2: 0,02 mg. B6: -. C: 11 mg. E: -.
Karoten: 0,004 mg

Minerały (mg/100 gram żurawiny):
Sód: 1,76. Potas: 90,0. Magnez: 7,2. Wapń 14,4. Fosfor: 9,87
Żelazo: 0,86 oraz Jod

Aby obrazowo przedstawić mechanizm, dzięki któremu żurawina została doceniona, należy przywołać badania prowadzone przez profesora Terri Camesano oraz studentów Yatao Liu i Paolę Pinzon-Arango, które wykazywały, że grupa tanin zwanych proantocyjanidami zmieniają bakterię na trzy różne sposoby, z których każdy wystarczy, by uniemożliwić infekcję:

– zmieniają kształt bakterii z pałeczkowatej na kulistą,
– zmieniają ścianę komórkową bakterii,
– utrudniają bakterii przyczepienie się do komórki.

Żurawina zapobiega wielu zakażeniom, wykazuje działania antybakteryjne, przeciwgrzybiczne.
Ostatnie badania naukowców wykazały, że substancje zawarte w owocach:

– Działają dobroczynnie na układ pokarmowy, ponieważ żurawina ma właściwości probiotyczne – wspomaga wzrost dobroczynnej mikroflory jelitowej, a jednocześnie niszczy szkodliwe bakterie. Świeży czy też suszony owoc zapobiega zaparciom, a kiśle i galaretki żurawinowe pomagają w leczeniu biegunek.

– Zapobiega zakażeniom dróg moczowo-płciowych, poprzez działanie antybakteryjne zawartego w nich kwasu hipuronowego, usuwając bakterie Esherichia coli (E.coli). Warto pamiętać, że żurawina wzmacnia także działanie antybiotyków podawanych przy stanach zapalnych układu moczowego. Dobroczynne składniki żurawiny utrudniają bakteriom przywieranie do nabłonka w drogach moczowych, dzięki temu strumień moczu może je wypłukać i nie dopuścić do rozpoczęcia infekcji.

– Pielęgnują jamę ustną, zapobiegają powstawaniu płytki nazębnej, próchnicy i chorobom dziąseł.

– Wspomagają leczenie choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy poprzez zapobieganie osadzania się bakterii Helicobacter pylori (H.pylori) na śluzie żołądka.

– Zapobiegają tworzeniu się kamieni nerkowych, ponieważ zawierają kwas chinowy, który chroni przed powstawaniem tychże kamieni.

– Codzienne picie soku żurawinowego podnosi poziom dobrego cholesterolu (HDL), i obniża jednocześnie poziom złego cholesterolu (LDL). Podwyższa poziom „dobrego” cholesterolu we krwi o 10 proc., a tym samym zmniejsza ryzyko chorób serca o 40 proc.

– Zapobiega nowotworom – może zapobiegać wzrostowi guzów, a nawet ich powstawaniu. Żurawina wielkoowocowa zawiera więcej przeciwutleniających fenoli niż 19 najczęściej spożywanych gatunków owoców, a przeciwutleniacze te odgrywają ważna rolę w profilaktyce niektórych nowotworów.

– Żurawina chroni także mózg. Spożywanie owoców żurawiny, a także żurawinowych soków i napojów
wpływa na spowolnienie procesu starzenia się szarych komórek, a tym samy zapobiega przedwczesnemu upośledzeniu funkcji motorycznych oraz poznawczych. Dzieje się tak dzięki wysokiej zawartości przeciwutleniaczy (ich ilość w 100 g żurawiny znacznie przewyższa ilość przeciwutleniaczy w tej samej ilości szpinaku czy pomarańczy). Prof. Joe Vinson z University of Scranton przeprowadzając badania na grupie wybranych ochotników stwierdził, że żurawina podnosi o 121 proc. poziom przeciwutleniaczy w organizmie zapobiegających chorobom degeneracyjnym. Ponadto Dr James Joseph, USDA/Tufts University odkrył nową właściwość żurawiny: zdolność obniżenia ryzyka zapadania na chorobę Alzheimera oraz chorobę Parkinsona dzięki wysokiej zawartości wit. C.

– Składniki żurawiny wpływają zbawiennie na funkcje serca. Kompleks flawonoidów, antocyjan i witaminy C stanowi wspaniałą ochronę przed niszczycielskim wpływem wolnych rodników (sprawcy wielu chorób układu krążenia i nerwowego). Odpowiednia ilość potasu (wielokrotnie większa niż sodu) przyczynia się do normalizacji ciśnienia tętniczego krwi, co ma istotne znaczenie dla sprawnego funkcjonowania serca.

– Żurawinę w różnej formie podawano dzieciom w chorobach wirusowych, jako łagodny środek przeciwgorączkowy i napotny. Jednocześnie podawanie tych owoców wpływało na wzrost odporności organizmu.
Reasumując, cudowne właściwości lecznicze żurawiny znane są, więc od wieków. Wnikliwe badania naukowe stale dostarczają potwierdzeń i wciąż przynoszą nowe odkrycia w tej dziedzinie. Lista zbawiennych działań leczniczych owocu żurawiny w dużym skrócie obejmuje: działanie antybakteryjne i przeciwzapalne, wspomagające leczenie chorób układu krążenia, układu moczowego, działanie wspomagające profilaktykę anty-nowotworową, wpływ na wzrost odporności organizmu, zapobieganie próchnicy i chorobom dziąseł, przeciwdziałanie chorobom grzybiczym, a na zdrowy rozsądek – zdolność spowalniania procesów starzenia się komórek mózgowych! Nic, więc dziwnego, że coraz więcej osób sięga po szklankę soku żurawinowego, nie tylko by ugasić pragnienie, ale również skorzystać z jego zdrowotnych profitów.

Żurawinę można także wykorzystać do sporządzania własnych alkoholi. Przy produkcji wina z żurawiny postępujemy tak jak z innymi owocami.